Turboliquidatie

Voor wie is turboliquidatie?

De turboliquidatie staat alleen open voor ‘rechtspersonen’. Naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen (ook wel kapitaalvennootschappen genoemd) zijn in Nederland veel voorkomende rechtspersonen voor een onderneming. Andere bekende rechtspersonen zijn de stichting, de vereniging en de coöperatie, maar deze zullen we in dit artikel niet behandelen.

Wat is turboliquidatie?

Turboliquidatie is een relatief goedkope en eenvoudige manier om een onderneming die geen baten heeft te beëindigen. Turboliquidatie verschilt hierdoor van faillissement en de reguliere ontbinding en vereffeningsprocedure. Binnen turboliquidatie vindt vanwege gebrek aan baten namelijk geen vereffening plaats.

Als een vennootschap wordt beëindigd, zullen in de meeste gevallen de aandeelhouders in een daartoe bijeengeroepen vergadering besluiten tot ontbinding van de vennootschap. Het bestuur zal vervolgens de financiële situatie van de onderneming in kaart brengen. Constateert het bestuur dat de vennootschap geen baten heeft? Dan houdt de vennootschap per direct op te bestaan en zal het bestuur de vennootschap uitschrijven uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel onder het registreren van een ‘bewaarder van boeken en bescheiden’. Deze bewaarder zal in de meeste gevallen de eigenaar van de onderneming zijn.

Voor het uitvoeren van een turboliquidatie maakt het vervolgens niet uit dat de vennootschap nog schulden heeft. De voorwaarde is enkel dat er (nagenoeg) geen baten zijn. Het begrip ‘baat’ moet zeer ruim worden uitgelegd en onze specialisten binnen Legal denken hierover graag met u mee. Enkele voorbeelden ter illustratie:

Een bestuurder die enkele jaarrekeningen niet tijdig heeft gepubliceerd, kan binnen faillissement op basis van zijn interne bestuurdersaansprakelijkheid worden aangesproken. Deze mogelijke vordering van de vennootschap op de (ex-)bestuurder vormt een baat ten behoeve van de vennootschap.

Ook een bestuurder die in het zicht van de turboliquidatie constateert dat er nog geld in kas is en daarmee selectief enkele schuldeisers betaalt, kan onrechtmatig handelen. Wanneer een achtergebleven schuldeiser de rechtbank verzoekt een dergelijke selectieve betaling te vernietigen, kan dit een baat opleveren.

Kan een schuldeiser na turboliquidatie nog iets doen?

Het is voor een schuldeiser aanzienlijk lastiger om iets tegen een turboliquidatie te beginnen dan tegen een reguliere ontbinding en vereffening. Een ondernemer die een turboliquidatie wil uitvoeren, hoeft geen rekening en verantwoording te deponeren bij de Kamer van Koophandel. Ook hoeft een schuldeiser niet van tevoren geïnformeerd te worden over de voorgenomen turboliquidatie, waardoor de schuldeiser dit vaak pas achteraf ontdekt.

Wat nu als tot turboliquidatie wordt besloten, schuldeisers met lege handen achterblijven en achteraf blijkt dat een baat over het hoofd is gezien?

Schuldeisers hebben een aantal opties. Zo kan een schuldeiser de rechtbank verzoeken om (her)opening van de vereffening of om faillissement van de vennootschap vast te stellen. Een schuldeiser kan een bestuurder ook persoonlijk aansprakelijk stellen, hoewel hieraan (met goede reden) zware voorwaarden worden gesteld.

Zijn er aandachtspunten?

Binnen de rechtspraak zijn enkele aandachtspunten te herleiden:

• Staat de vennootschap als bestuurder of aandeelhouder van andere entiteiten ingeschreven in het handelsregister?
• Zijn er nog vermeldingen in het Kadaster?
• Zijn alle jaarrekeningen tijdig vastgesteld en gepubliceerd?
• Zijn er schuldeisers?

Uiteindelijk kan een kostbare gang naar de rechtbank noodzakelijk blijken. Om dit te voorkomen is het zaak om voorafgaand aan de turboliquidatie duidelijk in kaart te brengen welke (mogelijke baten er zijn en welke inschrijvingen op naam van de onderneming zijn gedaan. Wij kunnen u binnen dit traject ondersteunen.

Daarenboven ligt sinds 12 juli van dit jaar een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer die de huidige turboliquidatie behoorlijk kan veranderen (genaamd: “Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie”). Mocht het voorstel worden aangenomen door de Tweede en Eerste Kamer, zal er onder andere een verantwoordings- en mededelingsplicht komen voor het bestuur van de vennootschap, kan er in sommige gevallen een inzagerecht gaan gelden voor schuldeisers en kan aan een bestuurder sneller een bestuursverbod worden opgelegd. De voorgestelde wijzigingen zullen vooralsnog van tijdelijke aard zijn, met een minimale duur van twee jaar.