Een langstlevende testament? Behaal voordeel met goed rekenen!

Gehuwden met kinderen hoeven geen testament te maken om er voor te zorgen dat de kinderen op hun deel moeten wachten tot de langstlevende overleden is. Als gehuwden een testament hebben is dat meestal wat in de volksmond genoemd wordt een langstlevende testament. Hiermee ontstaat nog al eens de indruk dat bij het overlijden van de eerst overledene er niets hoeft te gebeuren. Vaak stuurt de Belastingdienst dan ook nog een brief waarin staat dat er geen aangifte erfbelasting gedaan hoeft te worden. De erfgenamen hebben dan al snel de neiging niets te doen.

Goed rekenen

Het is echter uiterst zinvol om aan het rekenen te slaan. Goed rekenen zorgt er namelijk vaak voor dat er minder erfbelasting betaald hoeft te worden bij het overlijden van de langstlevende.

Na lange tijd zijn de stukjes van de puzzel zoek

Op de eerste plaats is dat rekenen handig om te weten waar de kinderen uiteindelijk recht op hebben bij overlijden van de langstlevende. Bij het eerste overlijden krijgen de kinderen normaal gesproken namelijk een vordering op de langstlevende. Populair gezegd, de kinderen krijgen een tegoedbonnetje. Dit bonnetje is overigens pas inwisselbaar bij overlijden van de langstlevende. Over het bedrag van de vordering hoeft bij overlijden van de langstlevende geen erfbelasting betaald worden. Wie weet dan wat er op dat bonnetje stond als het overlijden van de langstlevende uiteindelijk bijvoorbeeld 20 jaar later plaatsvindt? De puzzel is dan lastig te leggen, omdat veel stukjes op dat moment zoek zijn.

WOZ-waarde of werkelijke waarde?

Als er wat te erven valt, is de woning vaak een belangrijk onderdeel van de erfenis. Voor de erfbelasting is de WOZ-waarde van de woning relevant. Er kan ook fiscaal voordeel gehaald worden door vast te leggen wat de werkelijke waarde van de woning was bij het eerste overlijden. Het gekke is dat een hogere waarde bij het eerste overlijden niet tot meer erfbelasting leidt maar er wel een voordeel te halen is bij overlijden van de langstlevende.

Schenken of erven?

Vaak wordt de vraag gesteld of het niet fiscaal beter is om te schenken in plaats van het volledige vermogen te laten vererven. Dit speelt zeker als de langstlevende een hogere leeftijd bereikt. Over het algemeen geldt dat het spreiden van schenkingen beter is dan alles in één keer erven. Door het tegoedbonnetje kan het echter goed zijn dat er bij overlijden van de langstlevende nauwelijks erfbelasting betaald hoeft te worden. Dit komt doordat dan het tegoedbonnetje hoger is dan de bezittingen die de langstlevende heeft. In die situatie kan schenken dus zelfs leiden tot schenkbelasting betalen terwijl er uiteindelijk geen besparing van erfbelasting behaald wordt.

Samengestelde gezinnen

De afwikkeling van nalatenschappen kan complex zijn. Bij samengestelde gezinnen is de complexiteit nog groter. Ook dan is het goed om duidelijkheid te hebben over de hoogte van het tegoedbonnetje. De kinderen van de langstlevende echtgenoot kunnen namelijk persoonlijk aansprakelijk zijn voor de betaling van het tegoedbonnetje aan de kinderen van de eerst overledene. Onderstaand een voorbeeld om dat te illustreren.

Voorbeeld:

Kees en Sjaan zijn gehuwd in gemeenschap van goederen. Ze hebben samen een woning met een waarde van € 400.000. Beide zijn eerder gehuwd geweest. Kees heeft een dochter, Maddy. Sjaan heeft een zoon Thijs. Kees overlijdt en door zijn testament krijgt Maddy een vordering op Sjaan € 200.000. In het testament van Kees staat dat de vordering jaarlijks toeneemt met 6% rente. Het pensioen van Sjaan is mager en dus besluit zij een hypotheek op te nemen om van te leven van € 150.000. 12 jaar later overlijdt Sjaan. Thijs weet dat er nog een hypotheek is maar de woning is inmiddels € 500.000 waard. Zonder te denken accepteert hij de erfenis en verkoopt de woning en lost de hypotheek af. Hij houdt € 350.000 over. Niet lang na de verkoop komt Maddy haar tegoedbonnetje echter innen. De vordering is door de rente opgelopen naar € 400.000. Thijs moet de netto opbrengst van de woning aan haar overmaken en uit eigen portemonnee het tekort van € 50.000 aanvullen. Als Thijs beter op de hoogte was geweest van de vordering van Maddy had hij beter de nalatenschap kunnen verwerpen (daarnaast was een ander testament voor Kees waarschijnlijk beter geweest).

Conclusie: het is dus hoe dan ook zinvol bij een overlijden te gaan rekenen!

Vragen of meer informatie?

Graag gaan we met u in gesprek om te kijken waar in uw situatie voordeel te behalen. Neem dan contact op met onze adviseur Martijn Peeters.

Over de Koenen en Co Werkgeversdesk

De Werkgeversdesk van Koenen en Co wil haar klanten altijd een stap voor zijn. Om u optimaal te kunnen ondersteunen met wat u nodig heeft bij uw bedrijfsvoering. Dat houdt dus in dat wij er zijn, voordat u ons nodig heeft.

Meer weten? Lees hier meer over ons.

We zijn er, voordat u ons nodig heeft.